Wat is een verkramping in de spier?
Op het moment dat alles binnen de spier normaal functioneert, spant een spier zich gelijkmatig aan en ontspant hij ook weer met dezelfde snelheid. Zodra er stress optreedt, gaat een spier zich veel sneller samentrekken (dit noem je hypercontractie), maar omdat een spier niet samentrekt zoals een elastiek maar zich opvouwt, lukt hem dit niet in zo’n korte tijd. Waardoor hij niet volledig meer samentrekt en ontspant.
Op dat moment is de pompwerking binnen de spier (die de doorbloeding regelt) niet meer op volle sterkte aanwezig/actief waardoor er afvalstoffen achter blijven in de spier. Deze afvalstoffen gaan op de bodem van de spiercellen liggen en verkleinen dus de doorgang die er voor het bloed over blijft zodat er nog minder bloed met zuurstof en voedingsstoffen binnen kan komen. Natuurlijk krijgt het bloed ook al die extra afvalstoffen niet weg en zo kan het komen dat een spier zich continu in een verkrampte staat bevindt.
Hoe kun je dit zien en merken aan je paard?
Op het moment dat de spieren verkrampt zijn, is het voor het lichaam heel moeilijk om in die spieren voor voldoende zuurstof en voedingsstoffen te zorgen. Waardoor de spieren niet gevoed worden en dus ook niet kunnen groeien/ontwikkelen.
Dit zie je doordat de spieren zich niet vullen. Je hebt geconstateerd dat je paard verminderde bespiering op de rug heeft, als reactie hierop ben je deze spieren extra gaan trainen met de oefeningen die je van je instructeur hebt gekregen. Voor het ontwikkelen van spieren moet je ongeveer 3 maanden de tijd nemen. Na die 3 maanden ga je weer kijken naar de rug van je paard en ontdek je dat er weinig tot geen verbetering zichtbaar is. Om dit objectief te kunnen doen, adviseer ik altijd om foto’s te maken van je paard, dit na 3 maanden nog eens te doen op exact dezelfde plek en deze foto’s naast elkaar te leggen. Enkel dan krijg je het beste beeld.
In het geval van de rugspier zal je ook merken als je met je hand of een borstel over de rug gaat dat je paard hier niet positief op reageert. Hij zal zijn rug hol trekken, boos kijken, proberen te bijten of te slaan. Dan moeten er bij jou alarmbellen gaan rinkelen dat hij last heeft van zijn rugspieren.
Deze vorm van verkramping moet je niet verwarren met kramp die in je kuit schiet door een acute overbelasting. Dit is een langdurig probleem wat geleidelijk ontstaat. Het gevoel wat je paard heeft, is dat de spier vol zit en heel zwaar is. Identiek als het gevoel dat je benen niet vooruit willen.
Wat gaat de sportmasseur hieraan doen?
Wanneer ik vaststel dat een verkramping de oorzaak is van het probleem, ga ik de spieren loswerken en laten doorbloeden. Dit ga ik doen met knedende handgrepen en bewegingen. Ik wil de spier stimuleren om te gaan ontspannen. Eerst ga ik het probleempunt aanpakken door hierop diepe druk uit te oefenen. Dit kan behoorlijk pijnlijk zijn voor het paard en dat merk je dan ook aan de reacties. Als je door het punt geraakt, zal het paard zich ontspannen.

Daarna zal ik korte fricties uitvoeren op dat punt om de verkleving losser te maken. Pas daarna ga ik kneden door het uitvoeren van compressies, daarbij druk ik de spier uit tegen het dichtstbijzijnde bot, dit gaat op een ritmische manier. Het effect hiervan is dat de spier gaat aanspannen. Nu hoor ik je denken: hé, aanspannen? Hij moest toch juist ontspannen? Dat klopt maar na aanspanning krijg je altijd weer ontspanning en doordat ik de spier extra laat aanspannen, lok ik hem uit om zich verder los te laten. Na deze fricties ga ik nog even extra kneden om de doorbloeding die op gang is gekomen te stimuleren.
Na deze behandeling moet het paard gaan bewegen om zelf ook de doorbloeding op gang te brengen en te houden. Een bijkomend voordeel is dat hij dan al een beetje ervaart hoeveel extra ruimte hij in zijn spieren heeft gekregen. Dit is alvast het begin van het totale effect.
Hoe gaat een paardensportmassage in zijn werk?
1ste doel: losmaken van verklevingen door het geven van diepe druk:
In een spier kunnen verklevingen ontstaan. Deze verklevingen met opstapeling van afvalstoffen, zorgen ervoor dat de spier niet volledig uit kan rekken en dus altijd verkort blijft, waardoor de tegenoverliggende spier zijn werking niet goed meer kan doen (niet voldoende kan samentrekken). Hierdoor krijg je een beperking in de beweging.
2de doel: ontspanning:
Naast de verklevingen losmaken, is het tweede doel van de massage om ontspanning te verkrijgen in de spieren. Tijdens het masseren voel ik direct de reactie van het paard op de handgrepen. Wanneer ik bezig ben met losmakende handgrepen en het lichaam van het paard reageert hier niet of niet voldoende op, ga ik verder met deze behandeling.
3de doel: doorbloeding:
Is een spier direct los en begint hij goed te doorbloeden, dan is dit stukje klaar en vervolg ik de massage naar een volgende spier(groep). Op het moment dat de doorbloeding goed op gang is, begint de spier afvalstoffen te verwijderen.
4de doel: verwijderen van afvalstoffen:
Spieren die zich verkrampen, zijn niet in staat om volledig te doorbloeden. Daardoor blijven er in de spier afvalstoffen achter wat er voor zorgt dat de spier nog verder verkrampt en in een vicieuze cirkel belandt.
Na deze behandelingen is deze spier(groep) klaar om weer zelfstandig goed te kunnen functioneren en ga ik verder met de volgende spier(groep).