Paarden en een honden hebben ook een knieschiif (patella), zoals mensen. De knieschijf is één van de loszittende delen in de knie en is dus onderhevig aan mogelijke verplaatsingen.
PAARD
Op de foto hieronder kan je zien waar deze knieschijf zich bevindt (zie achterbeen van het paard).
Een paard in rust kan zijn kniegewricht blokkeren door middel van het vastklikken van de knieschijf achter de condyle van het dijbeen (zie linkerachterbeen van dit paard).
Wanneer het paard terug gaat bewegen, wordt deze knieschijf ontgrendeld door spiercontractie van de quadriceps spier (die een aanhechting heeft op de knieschijf). Bij sommige paarden blijft de patella heel eventjes geblokkeerd. Het paard lijkt dan precies eventjes door zijn knie te gaan, om daarna gewoon verder te lopen.
In sommige gevallen lukt het echter niet om de knieschijf terug op zijn plaats te brengen. Hier spreekt men van een patella fixatie. Het paard kan zijn knie niet meer buigen zodat het been meesleept (zie foto hieronder). Dit kan aan één zijde of zelfs aan beide zijden voorkomen. Het komt meer voor bij pony’s en jonge, ongetrainde paarden.
Dit syndroom verbetert vaak door training, vooral bergopwaarts trainen, omdat hierdoor de ontwikkeling van de kniestrekkers, zoals de quadriceps spier sterk bevordert wordt.
HOND
Bij de hond gaat er eerder een patella luxatie optreden. Dit is een verschoven knieschijf (zie foto hieronder).
Een luxatie naar de binnenzijde komt meestal bij kleine rassen voor, zoals de chihuahua. Een luxatie naar de buitenzijde van de knie (dit is meest voorkomende vorm na een trauma) zien we voornamelijk bij de grote rassen, vaak in combinatie met een draaiing van het dijbeen.
Als de knieschijf er slechts af en toe uitschiet, spreken we van een intermitterende patella luxatie. Honden die dit hebben, lopen af en toe een paar passen met een poot opgetrokken. De knieschijf is alleen op dat moment van zijn plaats geschoven. Na een paar stappen schiet hij weer terug en de hond loopt normaal verder. Dit zien we frequent bij de Jack Russell Terrier.
Als de knieschijf continu uit de gleuf glijdt dan spreken we van continue patella luxatie. Deze honden hebben problemen met overeind komen en lopen. Ze gaan achteraan met O-beentjes (een soort kikkerpas) lopen.
De ergste vorm is wanneer de knieschijf niet meer op zijn plaats kan terug gelegd worden.
Bij dieren waarvan de knieschijf constant verplaatst, moet er zeker worden ingegrepen. Volgens de klassieke geneeskunde is de enige manier operatief. Er zijn verschillende soorten ingrepen die uitgevoerd kunnen worden.
Osteopathische kijk
De quadriceps spier speelt in deze problematiek een belangrijke rol, zowel bij paard als bij hond. Deze spier ontvangt zijn zenuwimpulsen vanuit de 3° lendenwervel. Bij osteopathisch onderzoek zal blijken dat de wervels in deze regio geblokkeerd zijn (verminderde beweeglijkheid). Hierdoor kan de quadriceps spier niet optimaal functioneren. Door manipulatie van de lumbale regio zal de zenuwinformatie terug genormaliseerd worden en kan de quadriceps spier dus terug normaal functioneren. Osteopathie kan dus zowel in de behandeling als in de preventie van deze aandoening nuttig zijn.
